Toerisme

Een wonderlijk wild waterlandschap in het hart van Belgisch en Nederlands Limburg

De Maas is een machtige regenrivier die voortdurend van gedaante verandert. Tussen Maastricht en Kessenich vormt deze rivier de grens tussen Vlaanderen en Nederland. Hier is de Maas erg dynamisch, waardoor de scheepvaart al in de 19de eeuw kanalen begon te gebruiken. De Maas in het RivierPark Maasvallei is daardoor hoogdynamisch en onbevaren - een zeldzaamheid in Europa! Na zware overstromingen in ‘93 en ‘95 werd hier werk gemaakt van grootschalige rivierverruiming. Het project Grensmaas is bijna afgerond, het was/is het grootste rivierherstelproject van West-Europa. Oude grindgroeves werden omgevormd tot prachtige waterplassen. Het water trekt tal van vogels aan en grote grazers zoals galloway runderen en konikpaarden zorgen voor een gevarieerd landschap van open grasland, kruiden en struiken met een wirwar van oude waterlopen, dijken, kanalen en grindbanken, afgewisseld met enkele goed bewaarde woonkernen die het rijke erfgoed van de streek laten zien. In 2021 ontving het RivierPark een prestigieus Europees ‘Rewilding Certificaat’ en in 2023 werd het gebied als ‘Landschapspark’ erkend. De herstelde riviernatuur zorgt overigens niet alleen voor een prachtig decor om door te struinen of te kajakken, maar dient in tijden van hoogwater ook als bufferzone om de dorpen droog te houden.

Wat het RivierPark Maasvallei zo bijzonder maakt, is de afwisseling tussen de rivier en haar natuurrijke oevers, met het snoer van Maasdorpjes dat er langs slingert. Via een pontje steek je de rivier over. De dorpen zijn rijk aan erfgoed en couleur locale. Hier werd schilder Jan Van Eyck geboren, net als de Maaslandse ambachtslieden wiens ‘art Mosan’ over heel Europa werd gevraagd. Ook vandaag halen kunstliefhebbers hun hart op: ‘Kunst aan de Maas’ slaat met straffe kunst opnieuw de brug tussen mens en rivier.

Tussen de dorpen en de rivier strekken zich maar liefst 600 km aan goed onderhouden routes uit: fietsen doe je van Maastricht tot Thorn vlot en vlak op de dijken. Via een pontje wissel je van oever. Te voet kies je een startdorp uit, en wandel je van aan de kerk tot aan de rivier en maak je een lus naar keuze (variërend van ca. 3 tot ca. 15km). Tot slot kan je ook óp het water terecht. Met een kajak of, ten noorden van Maaseik, met pleziervaart. Wist je dat hier zelfs op vlotten kan slapen?

TWEEDAAGSE IN HET RIVIERPARK MAASVALLEI

DAG 1

10u:

Begin je dag in het pittoreske Stokkem, een van de charmantste dorpjes langs de Maas. Parkeer je wagen op de ruime parking van De Wissen, breng een bezoekje aan het Visitor Center met een interessante expo over de natuur in het RivierPark. Kijk de bever recht in zijn ogen en vertrek daarna op een ontspannen fietstochtje over dijken, langs graslanden en door gezellige dorpjes. Onderweg kunnen kunst- en vogelliefhebbers hun hart ophalen bij een tijdelijke kunstinstallatie van kunstenares Michèle Matyn. Wie weet spot je wel de mythische ‘vogelman’? (enkel in 2024)

Neem het pontje naar de overkant van de Maas (enkel van april tot oktober). Je bent nu in Nederland, de authentieke dorpjes hebben hier nog veel van hun oorspronkelijke charme bewaard. Zet je fietstocht verder richting het noorden over de uitstekend gemarkeerde paden die je over dijken, langs graslanden en door gezellige dorpjes sturen. Geniet van ongetemde rivierlandschappen terwijl galloway runderen en wilde konikpaarden je nastaren.

Middag:

Via de Pater Sangersbrug beland je terug op de Vlaamse oever van de Maas in de historische stad Maaseik. Hier treffen kunst en geschiedenis elkaar. Dompel jezelf onder in het rijke erfgoed dat ooit in heel Europa weerklank vond. Neem even de tijd om de ingewikkelde details van de architectuur en het vakmanschap van de Markt te bewonderen. Voed de innerlijke mens in de binnenstad!

Via de Labaerdijk fiets je met zicht op de Maas richting het bedevaartsdorpje Heppeneert. Geniet van de zalige rust. De eeuwenoude weilanden van dit gehucht zijn de best bewaarde uiterwaarden langs de Maas. Vergaap je vervolgens aan de indrukwekkende grindmachines van Elerweerd: hier wordt ruimte voor de rivier én voor nieuwe natuur gemaakt. Als je dichterbij wil gaan kijken, neem dan de oranje wandellus (8km) vanuit Elen.

Namiddag:

Terug in De Wissen neem je de wagen of bus naar Oud-Rekem, vaak geroemd als het mooiste dorp van Vlaanderen. Geniet van koffie met vlaai in een lokale eetgelegenheid in de schaduw van het kasteel d’Aspremont-Lynden. Het erfgoed ontdek je via de boeiende interactieve ‘erfgoedwandeling’.

Tijd voor microavontuur! Omringd door natuurpracht glijd je met de kajak door het water. Voel het zachte ritme van de rivier. Na een aantal kilometer zie je ter hoogte van Herbricht de Tree of Life opdoemen. Dit kunstwerk van Mark Dion brengt natuur en cultuur samen en is een absoluut hoogtepunt van de trip.

Overnachten:

De nacht breng je door op een wel heel bijzondere manier. Vanop je kampeervlot op de Oude Maas, midden in het natuurgebied Negenoord-Kerkeweerd spot je je ongemerkt de vele watervogels en geniet je in je slaapzak van de zonsondergang. Met wat geluk zwemt de bever zelfs langs jouw vlot voorbij. Hier ben je weg van alle drukte in een oase van rust.

Je overnacht in een stevige constructie van 25m² met daar op een houten hut. Met je eigen Canadese kano ben je zo weer aan de overkant. Overnachten kan alleen, met z'n tweetjes of met het hele gezin. Je hebt je eigen badkamer aan de achterzijde van De Wissen.

DAG 2

Voormiddag

Na een stevig ontbijt trek je naar de Maasplassen in het noordelijke deel van het RivierPark Maasvallei. Dit is het perfecte decor voor een heerlijke tocht met een elektrisch bootje in de vrije natuur. Geen ervaring of vaarbewijs nodig. Via een kort stukje Maas vaar je naar de Huyskensplas, een mooie natuurplas bij Stevensweert. Hier kan je zelfs een plons in het water nemen voor je terugvaart! Wanneer de batterijen van de boot leeg zijn, zijn de jouwe helemaal gevuld.

Middag

In Thorn, het bekende witte stadje, vind je in één van de historische steegjes of authentieke straatjes zeker en vast een lekkere lunch.

Namiddag

In de namiddag beleef je de geschiedenis aan den lijve met een van de Erfgoedroutes. Een korte wandeling leidt je langs het unieke erfgoed van Kessenich, een parel aan het snoer van Maasdorpen. De Maas boetseerde hier het landschap en verschillende beschavingen vestigden zich op de vruchtbare oevers. Dat leverde tal van monumenten, verhalen en relicten op. Tijdens de wandeling krijg je op sommige momenten een melding op de app. Dat betekent een interessant verhaal, vaak met foto en video. Vergeet zeker niet het geluid van je smartphone op te zetten!

De dag afsluiten kan met een bezoek aan een lokaal wijnhuis. Hier kan je proeven van ‘Maasvallei Limburg’ wijnen, sinds 2018 een Europees beschermde oorsprongsbenaming. Verwen je smaakpapillen terwijl je de dag langzaam doorspoelt.

Plan je ontdekkingsreis op www.rivierparkmaasvallei.eu en www.kunstaandemaas.be.